Ochrona wybrzeży przed erozją - Dwa rozwiązania

The Erozja wybrzeża to problem, który dotyka nasze wybrzeża i plaże: aby przeciwdziałać temu zjawisku, USA i Holandia opracowały innowacyjne systemy do walki z nieustannym działaniem morza i ochrony wybrzeży.

Erozja wybrzeża - wzburzone morze uderzyło w wybrzeże w Brough Head, 10 mil na południe od John O' Groats na północno-wschodnim wybrzeżu Szkocji. — Erozja wybrzeża na północnym wybrzeżu Szkocji | Źródło zdjęcia: Envato Elements

Erozja wybrzeża jest poważnym problemem we Włoszech, ponieważ kraj ten ma 7500 kilometrów linii brzegowej. Pływy i prądy morskie codziennie usuwają materiał z wybrzeża, co wymaga kosztownych i nietrwałych środków uzupełniających (dodawanie piasku do dna morskiego): w samej Emilii-Romanii w 2022 r. zainwestowano 19 mln euro w utrzymanie zaledwie 11 km linii brzegowej, przenosząc 1,5 mln metrów sześciennych piasku. Inne możliwe środki obejmują stosowanie falochronów, często wykonanych z betonu lub dużych skał, które mogą zmniejszyć siłę fal uderzających w wybrzeże.

Ochrona wybrzeży przed erozją jest zatem ważną kwestią. Morze może zagrozić nie tylko plażom turystycznym, ale także obszarom zamieszkałym, jak w przypadku regionu North Cove (USA) lub rozległym obszarom nizinnym, takim jak wybrzeża Holandii. Obie społeczności szukały rozwiązań alternatywnych do prostego uzupełniania i dlatego są interesującymi przykładami.

Jeden człowiek przeciwko Pacyfikowi: Jak David Cottrell uratował Washaway Beach

Obszar North Cove, wiejskiej społeczności w stanie Waszyngton, jest również znany jako "Washaway Beach" ze względu na silną erozję wybrzeża spowodowaną zimowymi sztormami i pływami Oceanu Spokojnego.

W przeszłości morze odzyskiwało do 30 metrów linii brzegowej rocznie z powodu ingerencji człowieka, takiej jak budowa tamy na rzece Columbia, która zmniejszyła ilość osadów transportowanych na wybrzeże, niszcząc domy i inne budynki, takie jak latarnia morska i część bazy straży przybrzeżnej.

Jeden z domów, który niedawno zawalił się do Oceanu Spokojnego w Washaway Beach w stanie Waszyngton. — Erozja przybrzeżna Washaway beach | Źródło zdjęcia: Wikimedia Commons

Ze względu na niewielkie znaczenie gospodarcze tego głównie rolniczego i słabo zaludnionego obszaru, władze federalne wykazały niewielkie zaangażowanie w walkę z Pacyfikiem w ostatnich dziesięcioleciach, unikając kosztownej infrastruktury i często pozostawiając inicjatywę osobom prywatnym.

David Cottrell, urodzony i wychowany w North Cove rolnik z wykształceniem matematycznym, w 2016 roku z pomocą swojej żony Connie Allen założył organizację o nazwie WECAN (Willapa Erosion Control Action Now), do której obecnie należą lokalne instytucje, obywatele, a nawet potomkowie plemienia Shoalwater Bay.

Pomysł Cottrella polegał na stworzeniu "sztucznych kopców" z bazaltowych kamyków w obszarach przybrzeżnych najbardziej dotkniętych przez pływy, system, który był używany od wieków do hodowli skorupiaków i rybołówstwa: Struktury te mogą zmniejszyć siłę fal uderzających w plaże, a jednocześnie zatrzymywać piasek, przywracając wydmy, które normalnie są zmywane przez prądy.

Projekt od lat wykazuje obiecujący rozwój, który jest monitorowany przez Departament Ekologii Stanu Waszyngton: Pomimo początkowych dużych inwestycji, struktury wydają się być odporne na warunki pogodowe i mogą być utrzymywane przez samych obywateli przy niewielkich kosztach, z przepływami monitorowanymi w każdym sezonie i ulepszeniami wprowadzanymi w razie potrzeby.

Niestety, Cottrell nie doczeka się dalszego rozwoju swojego projektu: Zmarł w czerwcu 2023 roku po wypadku rowerowym.

Zandmotor, holenderski projekt ochrony wybrzeża Delfland

W Holandii, ze względu na specyficzną geografię i duże obszary "skradzionego" lądu poniżej poziomu morza, ochrona wybrzeża jest znacznie bardziej palącą kwestią. Jednym z projektów finansowanych przez Rijkswaterstaat, Ministerstwo Infrastruktury i Gospodarki Wodnej, jest tak zwany Zandmotor ("silnik piaskowy") na wybrzeżu Delfland.

W 2011 roku ogromna ilość piasku wydobytego z wybrzeża została zdeponowana nad plażami, które mają być chronione, tworząc półwysep w kształcie haka. Ideą tego projektu jest stworzenie złoża z ilością osadu odpowiadającą 20 corocznym uzupełnieniom, w pozycji, która pozwala prądom i wiatrom rozprowadzać piasek przez lata, jednocześnie chroniąc wybrzeże przed falami Morza Północnego.

Zandmotor, The Sand Motor w Hadze — Laguna stworzona przez Zandmotor szybko stała się atrakcją turystyczną, szczególnie dla lokalnych kitesurferów. | Źródło zdjęcia: Denhaag.com

Półwysep rozciąga się na 1 km w głąb otwartego morza i około 2 km wzdłuż wybrzeża, a jego maksymalna wysokość wynosi 5 metrów nad poziomem morza. W obrębie półwyspu znajduje się małe jezioro zapewniające normalny odpływ wód gruntowych, który w przeciwnym razie zostałby zakłócony przez konstrukcję.

Wstępne badania zakończone w 2016 r. wykazały skuteczność ochrony wybrzeża przed erozją i powodziami oraz stworzenie nowego siedliska dla lokalnej flory w lagunie utworzonej za wydmami.

Potencjalne zagrożenia dla kąpieli były monitorowane przez lata, biorąc pod uwagę zmiany prądów morskich w pobliżu półwyspu, a złoża piasku odnotowano zarówno na północ, jak i na południe od konstrukcji.

Pierwotne szacunki mówiące o 20 latach uzasadniałyby już dużą inwestycję w wysokości 70 milionów euro, która jest znacznie wyższa niż w przypadku zwykłych środków uzupełniających; jednak obecność 95 % piasku pięć lat po początkowych pracach sugeruje, że interwencja może trwać jeszcze dłużej.